عنوان: اثر افزایش قیمت حامل های ا نرژ‍ ی بر روی رشد بخش کشاورزی در ایران و اثرات رفاهی آن

چکیده در مطالعه حاضر به بررسی آثار افزایش قیمت حامل های انرژی شامل فرآورده های نفتی و برق، بر رشد بخش کشاورزی در ایران طی سال های 1363 – 1386، پرداخته شده است. با توجه به اینکه امروزه حامل های انرژی به عنوان عاملی مهم در امر تولید مطرح می باشند، پرداختن به این عوامل تولیدی به ویژه در بخش کشاورزی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه ابتدا تابع تقاضای انرژی بخش کشاورزی با استفاده از توابع رگرسیونی برآورد شده است. نتایج تابع تقاضا حاکی از تأثیر منفی افزایش قیمت حامل های انرژی بر میزان مصرف انرژی بخش کشاورزی بوده است. سپس تولید واقعی بخش کشاورزی با بکارگیری تابع تولید کاب – داگلاس که در آن نهاده انرژی به عنوان یک نهاده مستقل در کنار دو نهاده ی دیگر کار و سرمایه لحاظ شده، محاسبه گردیده است. نتایج برآوردها بیانگر معنی دار بودن نهاده ی انرژی در تولید بخش کشاورزی و اثر مستقیم آن بر میزان ارزش افزوده واقعی و بالقوه ی این بخش، و در نتیجه کاهش اثرات رفاهی بوده است. پس از انجام مراحل فوق، رابطه ی علیت گرنجری میان متغیرهای تقاضای انرژی بخش کشاورزی و ارزش افزوده بخش کشاورزی با بکارگیری آزمون علیت تودا و یاماموتو و روش sur تخمین زده شده است. نتایج حاصل نشان داد که یک رابطه ی علیت گرنجری دو طرفه بین مصرف نهایی انرژی بخش کشاورزی و ارزش افزوده ی واقعی این بخش و همچنین میان مصرف فرآورده های نفتی بخش کشاورزی و ارزش افزوده واقعی بخش وجود دارد. یک رابطه ی علیت یک طرفه نیز از مصرف برق بخش کشاورزی به ارزش افزوده ی واقعی این بخش مشاهده گردید. در آخر نیز با استفاده از آزمون خود رگرسیون برداری (var) به بررسی روابط میان متغیر ارزش افزوده واقعی بخش کشاورزی با هر یک از متغیرهای مصرف نهایی انرژی بخش کشاورزی، مصرف فرآورده های نفتی بخش کشاورزی و مصرف برق در این بخش پرداخته شده است. واژه های کلیدی: حامل های انرژی، قیمت، مصرف، بخش کشاورزی، ارزش افزوده، رشد، ایران، تابع تولید کاب-داگلاس، علیت، روش تودا و یاماموتو، var.